Оқушылар оқудан бас тартқан кезде не істеу керек?
Сабақта тапсырма орындамайтын оқушыға әсер етуге бола ма? Біз мүмкін деп санаймыз. Қалай жасау керектігін мақаламыздан оқыңыз.
Әр мұғалім өз ойында мінсіз оқушының бейнесін құра алады: ақылды, ынталы, үздік оқушы, мұғаліміне сүйсіне қарап, тақтада айтылған әрбір сөзді ықыласпен тыңдайтын бала. Алайда, шындықта барлық оқушылар әртүрлі, бір-біріне ұқсамайды. Дәл осы себепті бізбен жұмыс істеу қызықты емес пе?
Әрине, егер барлық оқушылар сіздің пәніңізге бірдей қызығушылық танытса, жұмыс істеу әлдеқайда оңай болар еді. Бірақ, кейде кейбір оқушылар сіздің сабағыңызды елемейтіндей көрінеді. Бұл жағдайды өзгертуге бола ма? Әрине!
Мысалы, барлық оқушылар тақтадан көшіріп жазып немесе тапсырма орындап жатыр, ал бір оқушы ештеңе істемей, ойға шомып отыр. Мұндай жағдайда не істеуге болады? Төмендегі кеңестерімізді қолданып көріңіз.
1. Оқушымен сөйлесіңіз
Шынайы әрі мейірімді болыңыз, оқушының тапсырманы неге орындамай отырғанын анықтауға тырысыңыз. Кейбір оқушылар «қасақана» ештеңе істемеуі мүмкін, ата-анасына немесе мұғалімге қарсылық ретінде әрекет етуі ықтимал. Мұндай оқушыны бір сабақта өзгерту қиын.
Алайда, түсінбегендіктен немесе дайындығы болмағандықтан тапсырма орындамай отырған оқушылар да бар. Олар сізден көмек сұрауға ұялып, үнсіз отыруы мүмкін. Бұл мәселені қысқа әңгімелесу арқылы шешуге болады. Тапсырманы қайтадан түсіндіріп, оқушыға дайындалуға мүмкіндік беріңіз. Себебі, сіздің міндетіңіз – білім беру, жазалау емес.
"Сыныпта сіз көмектесе алатын оқушылар міндетті түрде бар."
2. Оқушыны ынталандырыңыз
Оқушыларға сіздің пәніңізді оқудың маңыздылығын түсіндіріңіз. Әр тапсырманың өмірдегі қолданысын көрсетіңіз.
Тапсырмаларды күнделікті өмірмен байланысты етіп құрастырыңыз. Егер оқушы берілген білімнің тәжірибелік маңыздылығын түсінсе, ынтасы артады.
"Тапсырмалар шынайы өмірмен байланысты болуы керек."
3. Оқушының еңбегін бағалаңыз
Кейбір оқушылар бірнеше сәтсіздіктен кейін пәнді меңгеруге қауқарсыз деп ойлап, күш салудан бас тартады. Барлығы бірдей нәтиже көрсету үшін әр оқушыға әртүрлі күш-жігер қажет.
Тек білімді емес, еңбекті де бағалаңыз. Кейде үштік баға алып жүрген оқушыға «төрт» қою оның мотивациясын арттыруы мүмкін.
"Үштік алатын, бірақ тырысатын оқушыға 'төрт' қоюдан қорықпаңыз."
4. Жұмыс атмосферасын жасаңыз
Егер оқушы тапсырманы орындаудан бас тартса, оған ашуланбаңыз. Оның орнына сабырлы түрде өз көзқарасыңызды түсіндіріп, аргументтер келтіріңіз.
Сыныптағы тәртіпті қадағалап, әр оқушыға ыңғайлы жағдай жасаңыз. Оқушының сабақты тыңдауға қандай да бір кедергісі бар ма, мысалы, партадағы көршісі немесе оның сыныптағы орны, соны анықтаңыз.
"Сіздің сабақтарыңызда әр оқушы өзін жайлы сезінуі керек."
5. Тапсырманың қиындығын анықтаңыз
Көбінесе оқушылар тым қиын тапсырмаларды орындаудан қашады. Бірақ керісінше, дарынды оқушылар үшін тапсырмалар тым жеңіл әрі қызықсыз болуы мүмкін.
Тапсырмаларды деңгейлерге бөліңіз, әр оқушы өзіне лайықтысын таңдасын. Кейде жоғары деңгейлі тапсырманы орындауға ұсыныңыз, бірақ бағасын төмендетпейтіндігіңізді айтыңыз. Осылайша, оқушы қателесуден қорықпай, жаңа нәрсені үйренуге талпынады.
"Балалар тым күрделі немесе қызықсыз тапсырмаларды орындағысы келмейді."
6. Шығармашылықпен жұмыс істеңіз
Бірсарынды сабақтардан аулақ болыңыз, оқыту үдерісіне әртүрлі әдістерді енгізіңіз.
Оқушылардың қызығушылығын ояту үшін миға шабуыл, викториналар, командалық жарыстар ұйымдастырыңыз. Топтық жұмысқа басымдық беру де пайдалы.
"Шығармашылық тәсіл қолдансаңыз, оқушылар сабақта жалықпайды."
7. Оқушыларға бағыт беріңіз
Әр тақырыптың бұрынғы және кейінгі тақырыптармен байланысын көрсетіңіз. Сонымен қатар, пәніңіз бен басқа пәндер арасындағы байланыстарды түсіндіріңіз. Бұл оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттырады.
Интеграцияланған сабақтар өте пайдалы, себебі бір пәнге қызығатын оқушы басқа пән бойынша да жақсы баға ала алады.
"Интеграцияланған сабақтар пайдалы әрі тиімді."
Қорытынды
Баланы бірдеңе істеуге мәжбүрлеу мүмкін емес. Сондықтан, оқушыларға өз еркімен үйренуге мүмкіндік беріңіз. Бағамен қорқыту немесе өз ойыңызды күштеп таңу – нәтижесіз әдіс.
Сабырлы болыңыз, өзіңіздің оқуға деген сүйіспеншілігіңізді оқушыларға көрсетіңіз. Егер оқушы сізден үлгі алса, ол өзі-ақ оқуға қызығады.
Алматы қаласындағы жеке мектеп «Білім»