Балаңызды қалай дұрыс тыңдауға және естуге болады?

Бұрын, әлі мектепке дейінгі және алғашқы сынып оқушысы болып жүргенде, бала сіздермен әрбір құпиясымен бөлісетін: балабақшада немесе мектепте кіммен төбелескенін, кім оны ренжіткенін, қандай ойыншыққа армандағанын, қай мұғалімді ұнататынын, бірінші махаббаты кім болғанын айтатын. Бірақ міне, бала өседі, ол енді жасөспірім, және сіз өкінішпен, кейде тіпті жеңілдікпен, оның өз өміріне енді сізді араластырмайтынын байқайсыз. Сіз оған сұрақтар қойып немесе бірдеңе айтуға мәжбүрлеп көруге тырысасыз, ал ол: «Ой, ана, әке, кетіңдерші, бұл қызық емес!» — деп жауап береді.

Алматыдағы ең жақсы жеке мектеп - «Бакалавриат» мектебі Неліктен осылай болады? Неліктен бала енді өз құпияларын сіздермен бөліспейді? Мүмкін, сіз бұрын оның ойларына құлақ аспаған боларсыз, тыңдағыңыз келмеген шығар?

Келіңіздер, баланы тыңдауды үйренейік, тек тыңдау емес, дәл осы баланы тыңдау! Өз балаңыз үшін жақсы әңгімелесуші әрі тыңдаушы болу үшін не істеу керек?

Баланың қызығушылықтарын сезіне білу және осы туралы сөйлесу маңызды. Көптеген ата-аналар алдымен баласының мектептегі жетістіктерімен қызығады, бірақ келісіңіздерші, мектептен тыс өмірде қаншама қызықты нәрсе бар, оларға да сөйлесіп, балаға ойларын жеткізуге мүмкіндік беру керек! Мысалы, балаға үнемі «Мектепте қалай? Қандай баға алдың? Жаңа не үйрендің?» деп сұраудың орнына, «Бүгін қандай музыка тыңдадың? Демалыс күндері театрға немесе киноға баруға қалайсың? Сыныпта жиі қандай ұрыс-жанжалдар болады?» деп сұрауға болады.

Егер бала сізге бірдеңе айтқысы келсе, оның мазасызданғанын немесе бір нәрсе оны толғандыратынын көрсеңіз, «тыңдауды» басқа істермен араластырмаңыз. Балаңызбен сөйлескенде, әсіресе оған маңызды тақырып туралы, үтіктеу, тамақ әзірлеу сияқты қосымша істермен айналыспаңыз. Күніне кем дегенде 20 минут таза уақытты балаңызға арнап, оны тыңдауға тырысыңыз.

Баланы сұрақтармен шектеп қалмаңыз, сұрастыруды ұйымдастырмаңыз. Оған тек айтқызуға көмектесіңіз, оны үзіп, өз пікіріңізді білдіруге тырыспаңыз. Әдетте, бала сіздің кеңесіңізді немесе ұсынысыңызды емес, жай ғана болған оқиғаны айтуы қажет.

Балаңыз айтқанды маңыздысына да, маңызсызына да бөлмеңіз. Мысалы, жасөспірім футбол матчында көргенін қызығушылықпен айтып отырғанда, анасы: «Ә, бұл сенің футболыңды қойшы, мен оны түсінбеймін, мектеп туралы айтып берші!» немесе қыз бала ұнатқан ұлдың оған қарамауы туралы алаңдағанда, анасы: «Бұл бәрі бос сөздер! Ондай жүз ұл болады, сүйіп, сүймей қоясың! Уайымдама!» деп жауап беруі мүмкін. Осылайша, ата-аналар баланың кішігірім болса да, қиындықтары мен проблемаларына мән бермей, оны елемейді.

Баламен сөйлескенде, оның қызығушылықтарын құрметтеңіз, оған мейірімді болыңыз. Тіпті қатаңдық қажет болса да, оны мейірімділікпен бірлесе жеткізіңіз. Көздеріңіз оған шыдамдылық, оны тыңдағыңыз келетіні туралы хабар беруі керек.

Балаңызды тыңдауды үйренсеңіз, өмір бойы ең жақсы достар боласыздар.