Баланы қорлаудан қалай қорғауға болады

Қорлау немесе буллинг – көптеген балалар кездесетін мәселе. Бұл әртүрлі түрде көрінуі мүмкін: ауызша қорлау, физикалық зорлық-зомбылық, интернеттегі қысым көрсету. Ата-ана ретінде сіз балаңызды осындай жағдайлардан қорғауыңыз керек. Бұл мақалада буллингтің алдын алу және егер балаңыз оған тап болса, оны қалай қолдау керектігі туралы айтамыз.

Балаңыз буллингке ұшырағанын қалай білуге болады?

Балаңыздың буллингке ұшырағанын анықтау үшін оның мінез-құлқындағы өзгерістерге назар аудару қажет. Мұнда бірнеше негізгі белгілер бар:

• Тұйықталу: Балаңыз бұрынғыдан да тұйық бола бастайды, мектеп немесе достары туралы сөйлесуден қашқақтайды.
• Мінез-құлықтағы өзгерістер: Агрессивті бола бастайды немесе керісінше, тым ұялшақ және үндемейтін болады.
• Ұйқы мен тәбет проблемалары: Түнгі қорқынышты түстер көру, ұйқысыздық, тәбеттің төмендеуі немесе артуы стресстің белгісі болуы мүмкін.
• Оқу үлгерімінің төмендеуі: Сабақ үлгерімі күрт нашарлайды, сабаққа барудан бас тартады.
• Физикалық белгілер: Түсініксіз көгерулер, жыртылған киім, жоғалған заттар.

Буллингтің алдын алу жолдары

Балаңыздың өзіне деген сенімін арттырыңыз

Ерте жастан бастап балаңыздың өзіне деген сенімін нығайтыңыз. Бұл оның өзін мықты сезінуіне көмектеседі. Оның жетістіктерін мадақтап, сүйікті хоббиімен айналысуына мүмкіндік беріңіз.

Қарым-қатынас дағдыларын үйретіңіз

Балаңызға қорлауға қалай жауап беру керектігін үйретіңіз. Мысалы, арандатуларға сабырлы әрі сенімді түрде жауап беру немесе мүлде назар аудармау керектігін түсіндіріңіз. Дұрыс қарым-қатынас жасау дағдылары баланың конфликтілерден аулақ болуына көмектеседі.

Ашық қарым-қатынас орнатыңыз

Отбасыңызда сенімге негізделген орта қалыптастырыңыз, сонда балаңыз кез келген мәселесімен сізге еркін келе алады. Оның мектеп өмірі, достары мен сезімдері туралы сөйлесуге мүмкіндік беріңіз.

Балаңызды көмек сұрауға үйретіңіз

Балаңызға, егер біреу оған зиян тигізсе, көмек сұрау – дұрыс шешім екенін түсіндіріңіз. Мұғалім, мектеп психологы немесе ата-ана ретінде сізге жүгінуге болатынын біліп жүрсін.

Интернет қауіпсіздігі туралы сөйлесіңіз

Қазіргі уақытта буллинг тек мектепте ғана емес, интернетте де орын алуы мүмкін. Балаңызға интернеттегі қауіпсіздік ережелерін үйретіңіз: агрессивті адамдарды бұғаттау, орынсыз әрекеттер туралы хабарлау.

Егер балаңыз буллингке ұшыраса, не істеу керек?

Сабырмен сөйлесіңіз

Егер балаңыз буллингке тап болғанын айтса, сабыр сақтап, оны мұқият тыңдаңыз. Оның мәселесін түсініп, қолдайтыныңызды көрсетіңіз.

Жағдай туралы көбірек біліңіз

Қорлау қай жерде және қашан болғанын, кімдер қатысқанын, балаңыз қалай жауап бергенін анықтаңыз. Бұл дұрыс шешім қабылдауға көмектеседі.

Мектепке хабарласыңыз

Егер буллинг мектепте орын алса, мұғалімдер немесе мектеп әкімшілігімен сөйлесіңіз. Олардың жағдайдан хабардар болғаны және қажетті шара қолданғаны маңызды.

Балаңызды қолдаңыз

Баланың өзіне деген сенімін арттыру үшін оны эмоционалды түрде қолдаңыз. Оның кінәлі емес екенін түсіндіріңіз және қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін бәрін жасайтыныңызды айтыңыз.

Өзін-өзі қорғау дағдыларын дамытыңыз

Балаңызды өзін-өзі қорғау курстарына жазу арқылы сенімділігін арттыруға көмектесіңіз. Бірақ физикалық күш қолдану – соңғы шара екенін түсіндіріңіз.

Кәсіби көмекке жүгініңіз

Егер буллингтің әсері баланың психологиялық денсаулығына айтарлықтай әсер етсе, психологқа жүгіну дұрыс шешім болмақ.

Қорытынды

Баланы буллингтен қорғау – әрбір ата-ананың маңызды міндеті. Ашық қарым-қатынас, сенімді қолдау және қауіпсіздік шараларын үйрету арқылы балаңызды бұл қиындықтан қорғауға болады. Уақытылы көрсетілген көмек оның психологиялық денсаулығын сақтауға көмектеседі.