Балаларды міндеттерді орындауға қалай үйрету керек

Балаларды міндеттерді орындауға үйрету – жауапкершілікті, тәртіпті және өз бетінше әрекет етуді дамытуға көмектесетін маңызды тәрбие процесі. Бұл әрдайым оңай бола бермейді, бірақ дұрыс тәсілмен оны барлық қатысушылар үшін тиімді әрі жағымды етуге болады.

Алматыдағы ең үздік жеке мектеп – «Бакалавриат» мектебі

Төменде балаларды міндеттерді орындауға үйретуге көмектесетін негізгі кеңестер мен әдістер қарастырылған.

Қарапайым тапсырмалардан бастаңыз

Балалардың міндеттерді үйренуі үшін алдымен олардың жасына сәйкес қарапайым тапсырмалардан бастау маңызды. Мысалы, кішкентай бала ойыншықтарын жинауға көмектесе алады, ал жасөспірім ыдыс жуу немесе қоқыс шығару сияқты істерді атқара алады. Баланың қарапайым міндеттерді орындай алатын деңгейге жеткенде, тапсырмаларды біртіндеп қиындату қажет.

Міндеттердің маңыздылығын түсіндіріңіз

Балаларға міндеттерді орындау тек өздеріне ғана емес, бүкіл отбасы үшін де маңызды екенін түсіндіріңіз. Мысалы, үйді жинау тазалық пен тәртіпті сақтауға көмектеседі, бұл үйде тұратын барлық адамдардың өмірін жайлы етеді. Жұмыстың мәнін түсіну балаларға оны саналы түрде орындауға көмектеседі.

Кесте мен режим жасаңыз

Міндеттерді орындау үшін арнайы кесте немесе күн тәртібін жасау балаларға уақытты тиімді ұйымдастыруға және істерін жоспарлауға көмектеседі. Баланың не істеуі керектігін және қашан орындау керектігін көрсететін арнайы тақта немесе күнтізбе жасауға болады. Бұл тәсіл балалардың өзін-өзі ұйымдастыру және тәртіпке үйренуіне ықпал етеді.

Міндеттерді күнделікті өмірдің бір бөлігіне айналдырыңыз

Міндеттерді орындауды жазалау емес, күнделікті өмірдің табиғи бөлігі ретінде қалыптастырыңыз. Егер бала ас үйде көмектесу немесе үй жинау – күнделікті өмірдің қалыпты бөлігі екенін түсінсе, ол бұл істерді аса ауыр қабылдамайды.

Қолдау көрсетіп, мақтаңыз

Балаларды жақсы орындалған міндеттері үшін мақтауды ұмытпаңыз. Қолдау мен мадақтау олардың мотивациясын арттырып, келешекте тапсырмаларды орындауға деген ынтасын күшейтеді. Бірақ мақтау шынайы және нақты болуы керек – баланың қандай жетістігі үшін мақталғанын нақты айтыңыз.

Үлгі болыңыз

Балалар ата-анасынан үлгі алады. Егер сіз өз міндеттеріңізді жауапкершілікпен орындап, олардың маңыздылығын көрсетсеңіз, балалар да осы үлгіні қайталайды. Сонымен қатар, үй шаруасын бірге орындау – балаларға міндеттерге дұрыс көзқарасты үйретудің жақсы тәсілі.

Ойын түрінде орындау

Кішкентай балалар міндеттерді ойын түрінде орындағанда жақсы қабылдайды. Мысалы, үй жинауды «кім тезірек жинайды» деген жарысқа айналдыруға, ал кешкі асты дайындауды қызықты аспаздық оқиғаға ұқсатуға болады. Ойын элементтері міндеттерді қызықты әрі жеңіл етеді.

Мәселелерді бірге талқылаңыз

Егер бала міндеттерді орындаудан бас тартса немесе оларды сапасыз орындаса, себебін бірге талқылаңыз. Мүмкін, тапсырмалар оған тым қиын немесе қызықсыз болып көрінуі мүмкін. Бұл мәселені бірге шешу қажет – тапсырмалар кестесін қайта қарау, міндеттерді ауыстыру немесе үдеріске жаңа элементтер енгізу сияқты тәсілдер көмектесе алады.

Қорытынды

Балаларды міндеттерді орындауға үйрету – шыдамдылықты, жүйелілікті және икемділікті қажет ететін ұзақ процесс. Ең бастысы – міндеттерді жазалау емес, өмір мен даму үшін маңызды нәрсе ретінде қабылдайтын жағымды және қолдау көрсететін орта құру. Осындай тәсілмен балалар тек тапсырмаларды орындап қана қоймай, болашақта қажет болатын пайдалы дағдыларды меңгереді.