Балалардағы Депрессия: белгілері және көмегі

Балалардағы депрессия – тек ересектерге тән мәселе емес, ол балалар мен жасөспірімдерге де әсер ететін маңызды психикалық күй. Балалардағы депрессия – жай ғана нашар көңіл-күй немесе уақытша көңілсіздік емес. Бұл ұзаққа созылатын жағдай, ол баланың дамуына, оқуына және әлеуметтік өміріне кері әсер етуі мүмкін. Сондықтан ата-аналар мен мұғалімдер балалардың депрессия белгілерін танып, оларға қалай көмектесуге болатынын білуі маңызды.

Балалардағы депрессия белгілері

Балаларда депрессияның белгілері ересектерден өзгеше болуы мүмкін. Назар аударуға тиіс негізгі белгілер:

• Үнемі мұңды немесе үмітсіз күйде болу: Бала жиі жылайды, көңіл-күйі төмен болады және өмірге деген қызығушылығын жоғалтады.
• Қызығушылықтың жоғалуы: Бұрын ұнататын ойындар мен хоббиге деген қызығушылығы жойылады.
• Асқа тәбет пен салмақтың өзгеруі: Бала аз тамақтануы немесе керісінше, артық тамақтануы мүмкін.
• Ұйқы проблемалары: Ұйқысыздық немесе керісінше, тым көп ұйықтау депрессияның белгісі болуы мүмкін.
• Шаршау мен энергияның жетіспеуі: Бала жеткілікті ұйықтаса да, өзін үнемі шаршаңқы сезінуі мүмкін.
• Концентрацияның төмендеуі: Оқу үлгерімі нашарлайды, зейінін шоғырландыру қиынға соғады.
• Өзін кінәлі сезіну: Бала өзіне сенімсіз болып, өзін қажетсіз сезінуі мүмкін.
• Мінез-құлықтың өзгеруі: Ашуланшақтық, агрессивтілік немесе керісінше, тұйықтық байқалады.
• Дене ауырсынулары: Дәрігер анықтай алмаған бас ауруы, іш ауруы сияқты дене шағымдары болуы мүмкін.

Балалардағы депрессияның себептері

• Генетикалық бейімділік: Егер отбасында депрессиямен ауыратын адам болса, бала да осындай күйге түсуі мүмкін.
• Стресс: Жақын адамынан айырылу, ата-ананың ажырасуы, мектептегі қиындықтар, буллинг (қорқытып-үркіту) депрессияның триггері болуы мүмкін.
• Отбасылық мәселелер: Үйдегі тұрақсыз жағдай, ата-аналардың жиі жанжалдасуы, баланың назардан тыс қалуы – маңызды факторлар.
• Денсаулық мәселелері: Кейбір созылмалы аурулар немесе мидағы химиялық өзгерістер депрессияны тудыруы мүмкін.

Балаларға қалай көмектесуге болады?

• Маманға жүгіну: Егер балада депрессия белгілері байқалса, психологқа немесе психотерапевтке бару маңызды.
• Қолдау көрсету: Баланың сезімдерін түсініп, оны тыңдау керек. Оның эмоцияларын жоққа шығармай, шынайы қолдау көрсету қажет.
• Терапия: Когнитивті-бихевиоралдық терапия (КБТ) балалардың депрессиясын емдеуде жиі қолданылады.
• Дәрі-дәрмекпен емдеу: Ауыр жағдайларда дәрігер антидепрессант тағайындауы мүмкін, бірақ оларды тек маманның бақылауымен қолдану керек.
• Тұрақты және қолайлы орта жасау: Бала өзін қауіпсіз және сүйікті сезінуі үшін оған тұрақты күн тәртібін құрып, қажетті көңіл бөлген жөн.
• Физикалық белсенділік: Спорт пен дене қимылы баланың көңіл-күйін жақсартуға көмектеседі.
• Әлеуметтік өмірді қолдау: Баланың достарымен қарым-қатынасын нығайту да маңызды.

Балалардағы депрессия – назар аударуды қажет ететін күрделі мәселе. Оның белгілерін ерте анықтап, дер кезінде көмек көрсету баланың өмір сүру сапасын жақсартып, қалыпты дамуына ықпал етеді.